Senin, 06 Oktober 2014

Frase Bahasa Bali

1.1              Pengertian Frase
Lengkara punika kasusun antuk makudang-kudang kruna, kelompok kruna (tempekan kruna), miwah lengkara. Kelompok kruna (kruna tempekan sane malinggih ring silih sinunggal fungsi lengkara kaparinama frase. Nanging nenten je sabilang frase kasusun antuk kelompok kruna, awinan wenten frase sane kasusun wantah nganggen kruna asiki.
1.2       Bentuk Frase (Wangun Frase)
Bentuk Frase kaparak dados kalih soroh inggih punika :
a.      Frase Kasusun antuk kruna asiki
Manut Bapak Suparman, manyinahang biasane frase ring lengkara tunggal punika kasusun paling kidik antuk kalih kruna. Kasatuan sintaksis kasusun wantah kruna asiki punika manut keterangan Suparman (1988) kawastanin atoma sintaksis.
“Nanging ring orti puniki nenten wenten conto nyane”
b.      Frase Kasusun antuk kelompok kruna
Manut Bapak Suparman, lengkara tunggal punika kasusun paling kidik kalih kruna utawi lebih (2-3-4 kruna).
Conto :
Menteri kehutanan Zulkifli Hasan / sane ngicenin lugra indik
4 kruna
6 kruna
 


permohonan punika

1.3       Soroh Frase
Soroh frase kaparak antuk 4 (petang) soroh luire :
1.        Frase Aran (FA)/Frase Kata Benda
Conto :
Penyu, karma hindune, I Wayan Raga, Bendesa Adat, Pemprov Bali, Bapak Mentri, A.A Ngurah Buana.

2.        Frase Kria (FKr)/Frase Kata Kerja
Conto : .kanggen, nglaksanayang, nglestariang, ngajeng, ngrereh, nglimbakang, ngwantu, maosang, nunas
.
3.        Frase Kahanan (FKh)/Frase Kata Sifat
Conto :
punah, ngedikang, cumpu, kuciwa
4.        Frase Pangarep (FP)/Frase Kata Depan
Conto :
ring Bali, ring Serangan, ring jalan, ka genah pembudidayaan, ring tingkatan
Indik frase puniki dados malih kaparak sorohnyane marupa kontruksi (kalih susunan), luir ipun :
1.        Frase Endosentris
Kruna sane nerangang magenah ring arep kruna utawi kelompok krunane sane dados pokok (unteng) reraosan. Sorohnyane wenten kekalih marupa nerangang kahanan (sifat/atributif) utawi gabungan iketan kruna sane nerangang muah keterangan.
a.      Frase Atributif
Frase Atributif inggih ipun frase sane nerangang magenah ring arepan kruna sane kasambat pokok reraosan.
Conto :
Sayan ngedikang, sampun wenten, enem soroh, marasa kuciwa, umat Hindu
b.      Frase Koordinatif
Frase koordinatif inggih ipun frase sane nerangang punika ring arep tur madue susunan magabung ring kruna sane dados pokok reraosan.
Conto :
Waisak miwah Imlek, flora miwah fauna
2.        Frase Eksosentris
Frase Eksosentris inggih ipun kruna sane nerangang magenah ring ungkur kruna utawi kelompok kruna sane dados pokok reraosan. Sorohnyane wenten tigang soroh inggih punika :


a.      Frase Direktif
Frase Direktif inggih ipun frase sane nerangang punika magenah ring ungkur kruna sane kasambat pokok reraosan.
Conto :
Penyu Hijau, Daging penyu, Yadnya Agung, Lontar Widhi Sastra Medang Kemulan, surat rekomendasi, surat permohonan, satwa liar, hutan mangrove
b.      Frase Konektif
Frase Konektif inggih ipun frase sane nerangang punika magenah ring ungkur, nanging madue iketan ring kruna sane kasambat pokok reraosan.
“Nanging ring orti bali puniki nenten wenten conto nyane”
c.       Frase Predikatif
Frase Pedikatif inggih ipun frase sane dados linging (predikat) madue keterangan sane magenah ring ungkur kruna sane kasambat pokok reraosan.
“Menteri kehutanan, Zulkifli Hasan”.
1.4  Pengertian Klausa
Parinama klausa mawiwit saking basa Inggris clause marupa lengkara asiki sane kasusun saking silih sinunggil pola dasar lengkara inti (Pola Dasar Kalimat Inti) sane madue srana kekalih utawi manut ring bahasa Indonesia Klausa adalah sebuah kalimat yang memenuhi salah satu pola dasar kalimat inti dengan dua atau lebih inti kalimat.
Klausa puniki kasusun antuk makudang-kudang frase. Taler wenten sane nyambat klausa tunggal pateh sekadi susunan lengkara tunggal.
a.        Klausa Tunggal/Lengkara Tunggal
Conto :
Paraning/FA
Linging/FKr
Jejering/FA
Iraga karma Hindune ring bali / ngamerluang/ daging penyu
Jejering/FA
/pinaka

K/KF
sarana upakara

Nanging wenten masih susunan lengkara dados kasusun antuk makudang-kudang klausa. Manut pakar basa Ramlan lantas nyambatang parinama (istilah susunan baru puniki, kaparinama klausa final (KF) sareng klausa non-final (KNF). Taler wenten malih sane nyambatang KF marupa lengkara inti (KI) tur KNF marupa lengkara swasta.
Klausa Inti
Dane merasa kuciwa nenten molihang kajelasan indik permohonan sane

Klausa Swasta
kaajuang tur marasa permohonan punika nenten kauratiang

Lengkara Nglimbakang Jejering
Iraga ngamerluang daging penyu pinaka sarana upakara
Iraga karma hindune ngamerluang penyu pinaka sarana upakara
Iraga karma hindune ring bali ngamerluang daging penyu pinaka sarana upakara
Lengkara  Nglimbakang Paraning
Titiang sering ngwantu karma sane ngamuatang penyu hijau
Titiang sering ngwantu karma sane ngamuatang penyu hijau sane kanngen wewalungan sajeroning upacara agama
1.5       Soroh Klausa
Kaparak dados kekalih soroh inggih punika :
a.      Klausa Setara
Kasambat klausa setara yening wenten lengkara madue susunan klausa kekalih utawi lebih tur setara (sepadan), susunan lengkarenyanne kasusun antuk klausa I sareng klausa II.
“ring orti nenten wenten"
b.      Klausa Matingkat (Klausa Bertingkat)
Klausa Matingkat puniki yening wenten lengkara masusun antuk kalih klausa utawi lebihan nanging genah (kedudukan) klausa nyane nenten setara (sepadan). Susunan genahne marupa klausa I sareng klausa II utawi klausa III.
klausa I
“Penyu akeh pisan kawigunannyane, mawinan asapunika iraga patut

klausa II
nglestariang kawentenan penyu”.


Tidak ada komentar:

Posting Komentar